Wzmocnienie pozycji UKW
jako znaczącego ośrodka naukowego
w zakresie nauk humanistycznych

Aktualności

Emigracyjna literatura dokumentu osobistego: Seminarium edytorskie na UKW

27 maja 2025 r. na Wydziale Literaturoznawstwa UKW odbyło się seminarium naukowe Emigracyjna literatura dokumentu osobistego z perspektywy edytora, zorganizowane przez Katedrę Literatury Polskiej i Rosyjskiej.

W sesji wzięli udział badacze z krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych: dr hab. Beata Dorosz, prof. Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie (referat: Przygody edytora podróżującego (po archiwach emigracji)), dr Artur Truszkowski z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (Przygotowanie i realizacja grantu edytorskiego NPRH), dr Michał Ceglarek z Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina – Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie (Między „polskim Londynem” a paryską „Kulturą”. Witolda Małcużyńskiego związki z Janem Lechoniem (perspektywa edytora)), mgr Wojciech Klas z Biblioteki Polskiej POSK i Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie (Rękopis dziennika Jana Lechonia w zbiorach Biblioteki Polskiej POSK w Londynie) oraz dr Jakub Osiński z UKW („Dziennik” i dziennik Jana Lechonia. Wstępne wnioski z kontrolnej lektury autografu).

Celem spotkani była wymiana dotychczasowych doświadczeń edytorskich prelegentów oraz zaplanowanie wspólnych działań naukowych w przyszłości.

Po obradach uczestnicy seminarium wzięli udział w spacerze po Bydgoszczy z przewodnikiem.

Dofinansowano ze środków Ministra Nauki w ramach Programu „Regionalna inicjatywa doskonałości”.

fot. Wojciech Klas, Jakub Osiński

 

Promocja „Nowego słownika gwary miejskiej bydgoszczan” – spotkanie autorskie z prof. Andrzejem S. Dyszakiem

Z przyjemnością informujemy, że nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego ukazał się Nowy słownik gwary miejskiej bydgoszczan (2025). W związku z premierą publikacji w poniedziałek, 16 czerwca 2025 r., o godz. 9.00 w Auli ABC Biblioteki UKW przy ul. Ogińskiego 16 odbędzie się spotkanie autorskie promujące słownik.

Wydarzenie zostało zorganizowane przez Studenckie Koło Lingwistyki Kulturowej w ramach programu Regionalna inicjatywa doskonałości. Spotkanie poprowadzi autor słownika, prof. dr hab. Andrzej S. Dyszak.

Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych językiem i kulturą regionu do udziału w tym wydarzeniu.


Andrzej Dyszak
Profesor nauk humanistycznych, językoznawca, profesor w Katedrze Językoznawstwa Synchronicznego, Diachronicznego i Kulturowego. Prywatnie bydgoszczanin z urodzenia i z sentymentu do grodu nad Brdą, autor licznych publikacji związanych z językiem i kulturą regionu, m.in. pierwszego (małego) słownika gwary bydgoskiej wydanego w 2008.

W 2023 roku ukazał się Nowy słownik gwary miejskiej bydgoszczan. Właśnie pojawiło się jego drugie wydanie poprawione i uzupełnione. To prawdziwa skarbnica słów, wyrażeń i zwrotów, których korzenie sięgają trzytomowej powieści Most Królowej Jadwigi Jerzego Sulimy-Kamińskiego. Niezwykłość tego dzieła polega na tym, że słownictwo zostało czerpane nie tylko z dzieł Sulimy-Kamińskiego, ale także z opowiadań i powieści innych bydgoskich autorów, takich jak Tadeusz Nowakowski czy Wiesław Rogowski. Bogactwo gwary bydgoskiej zostało zgromadzone dzięki współpracy z zainteresowanymi nią osobami, włączając w to internautów, którzy przyczynili się do uzupełnienia słownika o unikalne wyrazy i zwroty.

Zapraszamy wszystkich miłośników języka, kultury i historii na niezapomnianą podróż po słownictwie bydgoskiej gwary! Podczas spotkania będzie możliwość zakupu słownika w promocyjnej cenie 40 zł.

Jerzy Giedroyc i jego dzieło. Bydgoszcz i bydgoszczanie w kręgu paryskiej „Kultury” - wernisaż wystawy

Serdecznie zapraszamy 11 czerwca o godz. 16.00 do Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (I piętro) na wernisaż niezwykłej wystawy „Jerzy Giedroyc i jego dzieło. Bydgoszcz i bydgoszczanie w kręgu paryskiej Kultury”.

To bydgoska odsłona ogólnopolskiej ekspozycji poświęconej twórczości Jerzego Giedroycia i jego legendarnej roli w redagowaniu emigracyjnego miesięcznika Kultura. Tutejsza prezentacja została wzbogacona o unikalny wątek lokalny, ukazujący nieznane dotąd powiązania Bydgoszczy i jej mieszkańców z paryską redakcją.

Na wystawie będzie można zobaczyć cenne materiały archiwalne pochodzące m.in. z zasobów Instytutu Literackiego w Le Mesnil-le-Roi, Biblioteki UKW, Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, a także ze zbiorów prywatnych. Dzięki nim odwiedzający będą mogli prześledzić próby nawiązania kontaktu bydgoszczan z redakcją Kultury, sięgające już roku 1956 – czasu tzw. odwilży politycznej. To właśnie wtedy wydawnictwa Instytutu Literackiego zaczęły docierać do Bydgoszczy i były nawet komentowane w lokalnej prasie, m.in. w „Gazecie Pomorskiej” i „Pomorzu”.

Szczególną uwagę poświęcono Andrzejowi Szwalbemu – ówczesnemu dyrektorowi Państwowej Filharmonii Pomorskiej, który dzięki kontaktom z Jerzym Giedroyciem doprowadził do przedrukowania w programie koncertowym fragmentów „Traktatu poetyckiego” Czesława Miłosza – jednej z pierwszych publikacji tego noblisty w Polsce po jego emigracji. To wydarzenie zbiegło się z polską prapremierą kantaty „Wisła” autorstwa Romana Palestra.

Osobne miejsce na wystawie zajmuje postać Tadeusza Nowakowskiego – pisarza, dziennikarza Radia Wolna Europa, Honorowego Obywatela Bydgoszczy, którego twórczość również gościła na łamach Kultury i w wydawnictwach Instytutu Literackiego. W gablotach można zobaczyć pierwsze paryskie wydania jego utworów, rękopisy, maszynopisy oraz listy wymieniane z Giedroyciem – wszystko to świadczy o intensywnej i wartościowej współpracy obu twórców.

Wystawa będzie stanowić niezwykłą okazję, by poznać mniej znane oblicze relacji między Bydgoszczą a paryską Kulturą, a także odkryć bogactwo materiałów źródłowych, które rzucają nowe światło na historię polskiej emigracji i jej wpływ na kulturę kraju.

Zapraszamy – wstęp wolny!

Dr Sobczak na konferencji w Belgii

Dr Michał Sobczak z Katedry Badań nad Kontaktami Językowymi Wydziału Językoznawstwa UKW przebywa aktualnie w belgijskim Leuven, gdzie bierze udział w międzynarodowej konferencji naukowej „Sport: Beyond Definitions”. W sesji tematycznej „Producing s/Sport” dr Sobczak zaprezentował referat pt. "Some remarks on relationship between sport and language: a study based on football”. Prowadzone badania oraz udział w konferencji został sfinansowany z środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Regionalnej Inicjatywy Doskonałości. 

Studenci UKW w Rijadzie – niezwykła przygoda z kulturą Bliskiego Wschodu!

Trójka studentów kierunku lingwistyka stosowana j. angielski z j. arabskim, wraz z dr Magdaleną Al-Sayadi, miała okazję spędzić dziesięć dni w Rijadzie, zanurzając się w kulturze Bliskiego Wschodu. W trakcie pobytu, poza zwiedzaniem zabytków, studenci zdobyli unikatowe materiały naukowe, które posłużą im do tworzenia innowacyjnych prac magisterskich. Wyjazd, zrealizowany dzięki wsparciu Regionalnej Inicjatywy Doskonałości, był także nieocenionym doświadczeniem w nauce języka arabskiego.

Studenci kierunku lingwistyka stosowana j. angielski z j. arabskim: Milena Pinuszewska, Wiktoria Drogi, Jakub Suwalski oraz dr Magdalena Al-Sayadi, spędzili dziesięć dni w stolicy Królestwa Arabii Saudyjskiej. Podczas pobytu (22.04. - 02.05.2025), mieli okazję zapoznać się z bogatą kulturą Bliskiego Wschodu, odwiedzając m.in. kompleks historyczno-kulturowy w Ad-Diriyah, Suq Az-Zal, Fort Masmak, Kingdom Tower oraz Muzeum Narodowe.

Wielkie wrażenie wywarła Narodowa Biblioteka Króla Fahda, gdzie studenci odkryli liczne unikatowe publikacje naukowe, które posłużą do stworzenia innowacyjnych prac magisterskich. Cenne doświadczenie stanowiło także spotkanie z prof. Arwą Ad-Dabbagh z College of Languages and Translation Uniwersytetu Princess Nourah. Codzienne obcowanie z kulturą arabską oraz tradycjami regionu miało ogromny wpływ na dalszą motywację do nauki.

Znakomita znajomość języka arabskiego naszych studentów wywarła duże wrażenie na Saudyjczykach, którzy chętnie angażowali się w dyskusje. Wyjazd nie tylko pogłębił wiedzę o kulturze arabskiej, ale także wzbogacił uczestników o nowe doświadczenia, zwłaszcza kulinarne, z uwagi na bogactwo smaków kuchni arabskiej.

Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Regionalnej Inicjatywy Doskonałości (RID). Serdeczne podziękowania należą się wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji tego wyjazdu: JM Rektorowi UKW prof. dr. hab. Bernardowi Mendlikowi, prof. dr. hab. Piotrowi Zwierzchowskiemu, Pani Dziekan Wydziału Językoznawstwa prof. dr hab. Magdalenie Czachorowskiej oraz mgr Małgorzacie Krawczyk.